Op de Amsterdamse Wallen, zonder twijfel de meest bekende prostitutiebuurt van Europa, ‘viert’ men dit jaar ‘dertig jaar legalisering van prostitutie in Nederland’. De ideale gelegenheid om deze oude beelden nog eens vanonder het stof te halen!
Rond het jaar 1385 werden in de Nederlandse hoofdstad nieuwe grachten met wallen aangelegd: de Nieuwezijds Achterburgwal in het westen en de Oudezijds Achterburgwal in het oosten. Een gebied dat tegenwoordig kortweg ‘de Wallen’ genoemd wordt. Er werden voornamelijk weeshuizen, tuchthuizen en kloosters neergepoot.
In de vijftiende eeuw vinden ook prostituees hun weg naar de Wallen. Het begint met enkele individuen, maar al snel worden er ook heuse bordelen gebouwd. In de zeventiende eeuw vindt men al die hoererij welletjes geweest en wordt er een prostitutieverbod uitgesproken. Niet dat de lichtekooien nu massaal de Wallen verlaten: ze doen gewoon onder de radar verder.
Dan komen de Fransen de lakens uitdelen in Nederland. Onder het bevel van Napoleon wordt het prostitutieverbod in 1811 weer opgeheven: zijn soldaten moeten toch aan zijn trekken kunnen komen? Er komen wel strenge wetten. Alle prostituees moeten zich laten registreren bij de politie. Ze moeten zich ook geregeld aanmelden bij de dokter: Napoleons soldaten mogen immers geen geslachtsziekten oplopen.
In 1882 – Napoleon is dan al lang niet meer – zijn er zo’n zeventig bordelen geregistreerd in Amsterdam. Sommigen zijn erg luxueus, anderen dan weer iets minder. Ieder bordeel moet wel een bord met volgende tekst plaatsen: “In Nederland kan geen enkele prostituee onder dwang in een huis van plezier worden gehouden, hetzij voor schulden, hetzij voor welk motief dan ook. Mensen die twijfels hebben, kunnen bij het politiebureel meer informatie inwinnen.”
In 1911 wordt prostitutie opnieuw verboden in Nederland. De arm der wet kan een zaak wel enkel sluiten, wanneer klant en prostituee op heterdaad betrapt worden. Dat leidt tot satirische reclameslogans bij sommige bordelen: “Je mag er naar kijken, maar inkomen niet”. Tuurlijk gebeurt het nog steeds, maar dan wel ‘ondergronds’. Ongure types krijgen de touwtjes in handen in de sector. Meisjes worden uitgebuit, verhandeld en mishandeld wanneer ze niet genoeg opbrengen.
In de jaren tachtig van vorige eeuw viert de criminaliteit nog steeds hoogtij in de illegale seksindustrie. Aangezien aan banden leggen een onmogelijke zaak blijkt, dringen meer en meer politici erop aan om de prostitutie opnieuw te legaliseren, wat in 1988 ook gebeurt.
Dames zitten op het trottoir op klanten te wachten (plusminus 1900)
Oudezijds, omstreeks 1890
Een prostituee poseert in haar bed, omstreeks 1900
Bordeelhoudster Jurjentje Rauwerda in 1860
‘Kijken mag, inkomen niet’, omstreeks 1911
Illegale peeskamer rond 1912
In 1905 droegen prostituees nog erg verhullende jurken
Kuieren door de prostitutiebuurt in 1894